Συντάκτης: Μάκης Θεοδώρου.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ- ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ
Το Τροβάτο Ευρυτανίας είναι ένα παραδοσιακό κτηνοτροφικό χωριό σε υψόμετρο 1060 μέτρων στις πλαγιές των Αγράφων, κάτω από την κορυφή Τσούκα Σιάκα στο συγκρότημα του Ντεληδίμι.
Είναι το βορειότερο χωριό των Αγράφων στα σύνορα με τον Νομό Καρδίτσας και την περιοχή της Αργιθέας, που τους χωρίζουν τα Τρία Σύνορα. Ο πλυθυσμός του είναι 42 άτομα σύμφωνα με την απογραφή του 2021 και απέχει 76 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και 39 χιλιόμετρα από το κεφαλοχώρι και έδρα του Δήμου Αγράφων Κερασοχώρι. Στο Τροβάτο ανοίκουν οι οικισμοί Άγιος Δημήτριος, οι Άγιοι Θεόδωροι, ο Άγιος Αθανάσιος, το Δένδρο, ο Μεσαίος Μαχαλάς, η Χιόνο και τα Καβάκια.
Το χωριό βρίσκεται σε ένα μικρό οροπέδιο ανάμεσα από τις κορυφές Τσούκα Σιάκα, Ντεληδίμι, Τσμί , Τρία Σύνορα, Αγνάντεμα, Πύργος, Μίχος και Βοιδολίβαδο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τις ημέρες με αυξημένη υγρασία, να αναπτύσσονται τοπικές ομίχλες πάνω από την περιοχή του Τροβάτο. Το χειμώνα πολύ συχνά η περιοχή δέχεται μεγάλα ύψη χιονιού, κάνοντας δύσκολη την πρόσβαση και τη μετακίνηση των κατοίκων. Όμως τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί ο επισκέπτης να επισκεφτεί και να απολαύσει εκτός από τα καταπράσινα αλπικά λιβάδια , την απόλυτη δροσιά αυτού του εκπληκτικού τοπίου.
ΠΗΓΕΣ-ΠΟΤΑΜΙΑ
Από τις κορυφές Τσούκα Σιάκα και Ντεληδίμι ξεκινούν πολλές πηγές ( Χιόνος, Στέρνας, Χαλκερών, του Γερομανώλη), που τροφοδοτούν με τα νερά τους το Τροβατόρεμα, που ενώνεται με το ρέμα της Κουστέσας και το Βραγγιανίτη ποταμό. Τα νερά όλων αυτών των ρεμάτων καταλήγουν στον Αγραφιώτη ποταμο, που τα νερά του καταλήγουν στην Τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ-ΚΛΙΜΑ
Το κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η πλούσια βλάστηση και η επιβλητική θέα προς τις κορυφές των Αγράφων. Το κλίμα είναι ευμετάβλητο και μπορεί να αλλάξει απότομα κατά τη διάρκεια της ημέρας, εκεί που έχει ήλιο, μέσα σε λίγα λεπτά μπορεί να βρέξει δυνατά και μετά από λίγο να ξαναβγάλει ήλιο. Το χειμώνα επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες και το καλοκαίρι ο καιρός είναι δροσερός με αρκετές βροχές. Αυτή είναι η μαγεία της περιοχής. Αξίζει να το επισκεφτείτε και να ζήσετε από κοντά αυτές τις απότομες εναλλαγές του καιρού.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Από το Τροβάτο ξεκινουν πολλά μονοπάτια προς το Ντεληδίμι και την Τσούκα Σιάκα, αλλά και προς το Βουτσικάκι. Επίσης αυτό που αξίζει να επισκεφτείτε και να περπατήσετε είναι το μονοπάτι του Ασπρορέματος που καταλήγει στα Επινιανά. Ένα μονοπάτι απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς μέσα στα παρθένα δάση και τις απότομες χαράδρες των Αγράφων.
Στο δρόμο για τα Βραγγιανά βρίσκεται το πέτρινο γεφύρι του Κάκου και το πετρογέφυρο Μεγάλη Καμάρα που αξίζει να επισκεφτείτε, καθώς και τη Μονή Στάνας που βρίσκεται 11 χιλιόμετρα από το Τροβάτο στο δρόμο προς Επινιανά στον Αγραφιώτη ποταμό.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Κάποτε το χωριό έσφιζε από κόσμο, αφού στην απογραφή του 1900 αριθμούσε 594 άτομα. Η κύρια ασχολία ήταν η κτηνοτροφία με χιλιάδες αιγοπρόβατα να κατακλίζουν τις γύρω κορυφές, με το άφθονο χορτάρι τους καλοκαιρινούς μήνες. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια έχουν μείνει λίγα κοπάδια. Στα Τρία Σύνορα ήταν τα όρια των κοινοτήτων του Πετρίλου, της Κουστέσας και του Τροβάτου. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το Τροβάτο ήταν αυτό που δεν είχε υποδουλωθεί στους Τούρκους ποτέ, ενώ οι κοινότητες του Πετρίλου και της Κουστέσας πληρώναν φόρους (χαράτσι ) στους Τούρκους. Επίσης εκείνη την εποχή λειτουργούσε στο Τροβάτο σχολείο κοινών και ανωτέρω γραμμάτων στη Μονή της Κοιμήσης της Θεοτόκου, με ιθύνοντα νου τον ιερομόναχο Αντώνιο τον εκ Τροβάτου. Στη Μονή αυτή μαθήτευε ο μεγάλος δισάσκαλος του Γένους Ευγένιος Γιαννούλης.
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
Στον πρώτο Συνοικισμό (Κάτω Μαχαλάς) βρίσκεται η ενορία του Αγίου Δημητρίου, πολιούχος του Τροβάτου, κατασκευής του 1611 με σπουδέες αγιογραφίες των αγιογράφων Ιωάννου.Μέσα στο ναό φυλάσσεται τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού που είναι ο προστάρης του χωριού. Στον οικισμό των Αγίων Θεοδώρων (πάνω Μαχαλάς) συναντάμε την ομώνυνη εκκλησία με την μεγάλη πλατεία. Λίγο πιο πάνω στον οικισμό του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται η ομώνυμη εκκλησία.
Στο παρακάτω βίντεο δείτε το Τροβάτο Ευρυτανίας από ψηλά.