Κορυφή Τσόκας Παναιτωλικού Όρους. Το μονοπάτι που οδηγεί στο ομορφότερο μπαλκόνι θέασης της λίμνης των Κρεμαστών!

Συντάκτη: Μάκης Θεοδώρου

Μονοπάτι Τσόκας

Ένα από τα πιο όμορφα και επιβλητικά μονοπάτια της χώρας μας είναι αυτό της Τσόκας, που βρίσκεται στις βόρειες απολήξεις του Παναιτωλικού Όρους, με πανοραμική θέα προς την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών. Ένα μονοπάτι μήκους 5700 μέτρων που ξεκινάει από τον οικισμό της Χαράστης ( Χαραυγή ), δίπλα από τη λίμνη των Κρεμαστών και καταλήγει στην κορυφή της Τσόκας με ύψομετρο 1661 μέτρα.

Χαρακτηριστικά μονοπατιού

Το μονοπάτι χωρίζεται σε τρία τμήματα: Tο πρώτο τμήμα μήκους 2200 μέτρων, ξεκινάει από τον οικισμό της Χαράστης ( Χαραυγή ) και φτάνει μέχρι τα 850 μέτρα υψόμετρο. Το κύριο χαρακτηριστικό του πρώτου τμήματος του μονοπατιού είναι ότι βρίσκεται πλησίον του οικισμού, στην κατάφυτη πλαγιά της Τσόκας.  Το δεύτερο τμήμα του μονοπατιού μήκους 1300 μέτρων, ξεκινάει από τα 850 μέτρα υψόμετρο στη θέση Μπακάλη ( κατά τους ντόπιους) και φτάνει μέχρι τα 1200 μέτρα, όπου συναντάει το χωματόδρομο Χούνης – Αλεστίων στη θέση Βίλα Δίπλα. Ένα μονοπάτι με πλούσια βλάστηση και πανέμορφα έλατα. Μετά από περπάτημα 500 μέτρων πάνω στο δρόμο προς τα Αλέστια συναντάμε το τρίτο τμήμα στη θέση Καλοσλάκα, μήκους 1700 μέτρων, το οποίο καταλήγει στην κορυφή της Τσόκας. Το τελευταίο κομμάτι είναι κακοτράχηλο με χαμηλή πια βλάστηση και χρειάζεται πολύ προσοχή.

Ιστορικά στοιχεία

Τα μονοπάτια αποτελούν σημεία αναφοράς της πολιτιστικής κληρονομιάς για κάθε χωριό, κάθε τόπο και  συμβάλλουν στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, οδηγώντας στα πιο όμορφα σημεία της φύσης, αυτά που μας κάνουν να είμαστε πιο ήρεμοι και ευγνώμονες. Το μονοπάτι της Τσόκας έχει ιστορία 300 ετών και συνέδεε τα Αλέστια Ευρυτανίας με τα Σίδηρα Αιτωλοακαρνανίας, τα οποία αποτελούσαν εμπορικό κέντρο της περιοχής πριν την πλήρωση της λίμνης των Κρεμαστών.

Η κτηνοτροφία ήταν η βασική δραστηριότητα για τους κατοίκους των Παρακαμπύλιων χωριών, με τα πρόβατα να ανεβαίνουν στα ορεινά τους καλοκαιρινούς μήνες. Το μονοπάτι αυτό χρησιμοποιούνταν για τις μετακινήσεις των κοπαδιών, αλλά και για άλλες εμπορικές δραστηριότητες, συνδέοντας απομακρυσμένα χωριά με μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της περιοχής. Τα Σίδερα ήταν κομβικό σημείο για την περιοχή, διότι η γέφυρα Σιδήρων ένωνε τους δύο νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας. Την περιοχή διέσχιζε ο Κάμπυλος ή Μέγδοβας ποταμός. Έτσι αποτελούσε εμπορικό κέντρο για την εποχή εκείνη. Οι Αλεστιώτες κατέβαιναν στα Σίδηρα για να πουλήσουν καρύδια, κάστανα, σταφύλια και να αγοράσουν αλεύρι, σιτάρι, ελιές, λάδι, φρούτα κ.α.

Συντήρηση μονοπατιού

Τα τελευταία χρόνια με τη ραγδαία μείωση της κτηνοτροφίας και με τη δημιουργία της Τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών, το μονοπάτι σταμάτησε να χρησιμοποιείται και έτσι έκλεισε τελείως από τους θάμνους, τη χαμηλή βλάστηση, τα δέντρα και από τις καταπτώσεις βράχων. Έτσι, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Χαράστης ( Χαραυγής ), με πρωτοστάτη την Πρόεδρο Κα Κωνσταντίνα Τσαβαλιά, αλλά και πλήθος εθελοντών από τη Χούνη και τα γύρω χωριά, κατάφεραν μετά από πολλές προσπάθειες να καθαρίσουν το μονοπάτι, για να είναι προσβάσιμο με ασφάλεια στους πεζοπόρους, που θέλουν να απολαύσουν μια βόλτα στην παρθένα φύση της περιοχής των Σιδήρων.

Ανάβαση μονοπατιού

Το μονοπάτι ξεκινάει 100 περίπου μέτρα μετά  την ενορία του Αη Γιάννη Χαράστης( Χαραυγής ) , από την παλιά βρύση. Ξεκινώντας από τον οικισμό της Χαράστης( Χαραυγής )  σε υψόμετρο 400 μέτρων δίπλα στη λίμνη των Κρεμαστών, απολαμβάνετε  μια υπέροχη διαδρομή, έχοντας πάντα δίπλα σας μέσα στις κατάφυτες πλαγιές, τα διάσπαρτα σπίτια του οικισμού.

Πρώτη στάση στο ξέφωτο που βρίσκεται η Θέση Μπακάλης κατά τους ντόπιους, ένα ξέφωτο με μικρά πανέμορφα ανθισμένα λιβάδια, ανάμεσα στα επιβλητικά έλατα του βουνού. Κοιτώντας βόρεια η πανέμορφη λίμνη των Κρεμαστών αρχίζει να ξεδιπλώνεται χαρίζοντάς μας μια ομορφιά μοναδική. Στα δεξιά της λίμνης μπορούμε να απολαύσουμε τη Γέφυρα Επισκοπής που συνδέει την Αιτωλοακαρνανία με την Ευρυτανία και λίγο πιο ανατολικά αρχίζει να φαίνεται και το φιορδ του Τρικελιώτη ποταμού, που ενώνεται με τη λίμνη των Κρεμαστών.

Συνεχίζοντας στο δεύτερο τμήμα του μονοπατιού, το δάσος γίνεται πιο πυκνό με τα πρώτα έλατα να κάνουν την εμφανισή τους. Το κύριο χαρακτηριστικό του μονοπατιού είναι η βατότητα και η απόλαυση της διαδρομής μέσα στο πυκνό δάσος, ακούγοντας τα τιτιβίσματα των πουλιών που μας συνοδεύουν σε κάθε μας βήμα. Σε κάθε στροφή του μονοπατιού, αυτό που σε μαγεύει είναι η λίμνη, που ξεπροβάλλει από τις πυκνές φυλλωσιές. Δε χορταίνεις να σταματάς για να απαθανατίσεις την κάθε στιγμή. Σε κάθε στροφή η λίμνη πίσω σου είναι διαφορετική, έχει κάτι καινούριο να σου δώσει όσο ανεβαίνεις. Αρχίζουν να αποκαλύπτονται τα ατελείωτα φιορδ με τις ενώσεις των ποταμών του Αγραφιώτη, του Ταυρωπού, και του Κρικελιώτη με τη λίμνη.

Οι συναντήσεις με ζωάκια του δάσους είναι αναπόφευκτες, όπως η μικρή χελώνα που συναντήσαμε στο μονοπάτι.

Σε κάθε μικρό ξέφωτο πάντα στο πλάι μας ξεπροβάλλει η λίμνη των Κρεμαστών. Φτάνοντας στο μεγαλύτερο μπαλκόνι του μονοπατιού η θέα προς τη λίμνη σε μαγεύει, ενώ πίσω εντυπωσιάζουν οι κορυφές των Αγράφων και στο βάθος δεξιά τα Τζουμέρκα, τα Αθαμανικά Όρη και οι κορυφές των Τρικάλων Αυγό, Μαρόσα και Λουπάτα. Κοιτάζοντας ανατολικά μπορούμε να δούμε το Βελούχι.

Έχοντας πάντα σαν οδηγό το σηματοδοτούμενο μονοπάτι, μετά από λίγη ώρα φτάνουμε στη θέση Βίλα Δίπλα, όπου μας περιμένει μια μεγάλη έκπληξη. Ανεβαίνοντας έναν τεράστιο βράχο αποκαλύπτεται μπροστά μας ολόκληρη σχεδόν η λίμνη των Κρεμαστών και οι κορυφές των Αγράφων και της Πίνδου. Είναι σαν να βρίσκεσαι σε αεροπλάνο και να πετάς πάνω από αυτές. Ίσως το καλύτερο μπαλκόνι θέασης της πανέμορφης Ελληνικής φύσης.

Μετά από μία στάση λίγων λεπτών για να απολαύσουμε αυτό το υπερθέαμα που παρουσιάζεται μπροστά μας, συναντάμε τον χωματόδρομο Χούνης – Αλεστίων, όπου περπατάμε πάνω σε αυτόν με διεύθυνση προς ανατολάς για 500 μέτρα, μέχρι να συναντήσουμε την είσοδο του τρίτου τμήματος του μονοπατιού στη θέση Καλοσλάκα.

Το μονοπάτι πλέον αρχίζει να παίρνει μια άγρια ομορφιά, προσεγγίζοντας πλέον τα αλπικά λιβάδια. Βρισκόμενοι πλέον στα 1300 μέτρα υψόμετρο το ελατόδασος αρχίζει να αραιώνει και το μονοπάτι να γίνεται πιο πετρώδες, με πιο μεγάλη κλίση.

Μετά από πεζοπορία 20 λεπτών βρισκόμαστε κάτω από μια βραχώδη κόψη, η οποία μας οδηγεί στην κορυφή της Τσόκας. Το τοπίο είναι πια αλπικό και το περπάτημα ανάμεσα στις πέτρες χρειάζεται πολύ προσοχή. Αυτό που μας εντυπωσιάζει σε κάθε μας βήμα κοιτάζοντας πίσω, είναι η απίστευτη θέα της λίμνης των  Κρεμαστών, που πλέον αρχίζει να φαίνεται και όλο το δυτικό της κομμάτι, όπου βρίσκεται η Γέφυρα της Τατάρνας μέχρι την είσοδο του φιόρδ, εκεί οπου ενώνεται ο Αχελώος ποταμός με τη λίμνη των Κρεμαστών. Επίσης μπορούμε να διακρίνουμε και τις κορυφές του Ανδρώνη και της Καλάνας που στέκουν στη νότια πλευρά της λίμνης.

Κοιτάζοντας ανατολικά αρχίζουν να φαίνονται και οι κορυφές της Χελιδόνα και της Καλιακούδας. Η κόψη είναι πολύ απότομη, έχοντας δεξιά μας και αριστερά μας τεράστιους γκρεμούς και σάρες. Η κούραση πλέον είναι εμφανής στα πρόσωπά μας,  όμως βλέποντας την κορυφή πολύ κοντά και έχοντας όλη αυτή την ομορφιά να απλώνεται παντού γύρω μας, το μόνο που μας νοιάζει είναι να βρεθούμε πάνω της και να απολαύσουμε όλη αυτή τη μαγεία.

Έπειτα από μισή ώρα στην απότομη κόψη, φτάνουμε στην κορυφή της Τσόκας για να αντικρύσουμε και την υπόλοιπη ομορφιά, που χαρίζουν οι νότιες κορυφές του Παναιτωλικού όρους με πρώτη την κορυφή του Κούτουπα και πιο κάτω τον Κατελάνο, την Γκιόρια , την Κόκα και τις άλλες πανέμορφες κορυφές. Βόρεια η λίμνη των Κρεμαστών απλώνεται μπροστά μας σαν ζωγραφιά και πίσω οι κορυφές των Αγράφων, Φτέρη, Βουτσικάκι, Νιάλα, Προσηλιάκο δημιουργούν ένα μαγευτικό τοπίο.

Κοιτάζονας ανατολικά αντικρύζεις το Καυκί, το Βελούχι, την Χελιδόνα, την Καλιακούδα και πιο νότια τα Βαρδούσια Όρη και την Γκιώνα. Μια θάλασσα από κορυφές που καθηλώνουν τα βλέμματα, θέλεις να κάθεσαι ώρες να χαζεύεις όλη αυτή την ομορφιά, που προσφέρει η λίμνη με τα ατελείωτα φιόρδ και οι πανύψηλες κορυφές.

Δε χορταίνουμε να απαθανατίζουμε αυτή την απίστευτη ομορφιά του τοπίου, που μας χάριζει απλόχερα η κορυφή της Τσόκας. Το καλύτερο μπαλκόνι της λίμνης των Κρεμαστών. Είναι κάτι που δεν περιγράφεται με λόγια αν δε το ζήσεις από κοντά! Η απόλυτη ηρεμία και χαλάρωση μακριά από το άγχος και τα προβλήματα του σύγχρονου τρόπου ζωής στην πόλη, όπου η τεχνολογία έχει ενσωματωθεί σε κάθε πτυχή της καθημερινής μας ρουτίνας. Εχει αποδειχθεί ότι η επαφή με τη φύση αναζωογονεί τις γνωστικές μας δυνατότητες, επαναφέροντας την ικανότητα να συγκεντρωθούμε καλύτερα στα καθημερινά μας καθήκοντα και στις νέες προκλήσεις.

Στο παρακάτω βίντεο δείτε το πανέμορφο μονοπάτι, που οδηγεί στην κορυφή της Τσόκας στο Παναιτωλικό όρος με ύψόμετρο 1661 μέτρα.