Γρανίτσα Ευρυτανίας. Ένας προορισμός στην καρδιά των Αγράφων!

Συντάκτης: Μάκης Θεοδώρου

Γενικά

Η Γρανίτσα είναι ένα ορεινό χωριό της Ευρυτανίας χτισμένο στα 850 μέτρα στο μπαλκόνι των δυτικών Αγράφων. Βρίσκεται πάνω  στο λόφο του Αηλιά με πανοραμική θέα, δυτικά προς τον Αχελώο ποταμό και τα όρη του βάλτου, ανατολικά προς τις κορυφές των δυτικών Αγράφων, Φτέρη, Λιάκουρα, Καλόγερο και Λούτσι, ενώ νότια αγναντεύει προς τη λίμνη Κρεμαστών.

Κάτω από τη Γρανίτσα κοιλά ο Γρανιτσιώτης ποταμός, που ξεκινάει τη διαδρομή του προς τον Αχελώο, από τις παρυφές του Καλόγερου και των άλλων βουνών των δυτικών Αγράφων. Από τις πηγές που βρίσκονται στον Καλόγερο  υδρεύεται ο οικισμός.

Η Γρανίτσα ανήκει στο Δήμο Αγράφων και έχει 262 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Η ετυμολογία του ονόματος της είναι από τα σλάβικα, στα οποία σημαίνει <<σύνορα>>, λόγω της συνοριακής θέσης του στα πρώτα σύνορα της Ελλάδας. Απέχει 83 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και 34 χιλιόμετρα από την έδρα του Δήμου Αγράφων το Κερασοχώρι.

Μύθος

Υπάρχει και ένας μύθος για την ονομασία του βουνού Καλόγερος που βρίσκεται ανατολικά του χωριού. Ο μύθος λέει ότι, κάποτε στο χωριό έφτασε ένας καλόγερος, ο οποίος ήταν αποφασισμένος να περάσει το χειμώνα στο βουνό. Οι Γρανιτσιώτες προσπάθησαν να τον μεταπείσουν, αλλά εκείνος ήταν αποφασισμένος να ξεχειμωνιάσει στο βουνό, όπως και το έπραξε. Την άνοιξη ο Καλόγερος δεν εμφανίστηκε στο χωριό και οι κάτοικοι τον αναζητήσαν και τον βρήκαν νεκρό στο βουνό. Έτσι το ονομάσαν Καλόγερο.

Ιστορία

Είναι η πατρίδα του λογοτέχνη Ζαχαρία Παπαντωνίου, του δημοσιογράφου, λογογράφου και πολιτικού Στέφανου Γρανίτσα, του Έλληνα συγγραφέα και εκδότη Μιχάλη Σταφυλά  και του νεομάρτυρα Μιχαήλ Μαυρουδή, που μαρτύρησε το 1544 στη Θεσσαλονίκη. Επί τουρκοκρατίας διατηρούσε 17 εκκλησίες, οι περισσότερες των οποίων έχουν καταστραφεί. Στο χωριό υπάρχει το λαογραγικό μουσείο Γρανίτσας. Στεγάζεται σε κτίριο που παραχώρησε η Αδελφότητα Γρανιτσιωτών Ευρυτανίας ” Ο Νεομάρτυς Μιχαήλ”. Εκεί εκτίθενται διάφορα αντικείμενα λαικής τέχνης, υφαντά, ξυλόγλυπτα, αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, ο αργαλειός, όπλα και διάφορες τοπικές ενδυμασίες.

Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο Ιερός Ναός Αγίου Νεομάρτυρα Μιχαήλ, που αξίζει να επισκευτείτε.

Υποδομές

Σήμερα στο χωριό υπάρχει Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Επίσης υπάρχει Ιατρείο, Ελτά, Πολιτιστικό Κέντρο, με την ευθύνη της Αδελφότητας Γρανιτσιωτών και Πυροσβεστικό σώμα. Στο κέντρο της Γρανίτσας δεσπόζει η πετρόκτιστη πλατεία με πανοραμική θέα προς τις πανέμορφες και απόκρυμνες κορυφές του συγκροτήματος της Φτέρης. Επίσης στην πλατεία υπάρχουν οι ανδριάντες των Ζαχαρία Παπαντωνίου, του Στέφανου Γρανίτσα, του Δημοσθένη Γούλα και του Ιωάννη Κωνσταντίνου.

Στη Γρανίτσα υπάρχουν 2 ξενοδοχεία με πανοραμική θέα, εξαιρετική εξηπηρέτηση και φιλοξενία. Εκεί μπορεί να διαμείνει ο επισκέπτης και να απολαύσει αυτή τη μαγευτική θέα προς τις επιβλητικές κορυφές των Δυτικών Αγράφων, αλλά και να βρίσκεται δίπλα στα φαράγγια της περιοχής, στον Αχελώο ποταμό και τη λίμνη Κρεμαστών.

Περιήγηση

Για τον επισκέπτη η Γρανίτσα  μπορεί να αποτελέσει ένα ορμητήριο για την εξερεύνηση της γύρω περιοχής των Αγράφων. Βρίσκεται μόλις 15 χιλιόμετρα από τα αναρριχητικά πεδία του Μπουζουνίκου και του Εύρυτου, καθώς επίσης και από το φαράγγι του Γρανιτσιώτη ποταμού που καταλήγει στον Αχελώο. Ένα φαράγγι που αξίζει να διασχίσετε τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν η στάθμη του ποταμού είναι στα χαμηλότερα επίπεδα.

Πολύ κοντά βρίσκεται το γεφύρι της Τέμπλας και το Καστράκι Τοπολιάνων με πανοραμική θέα προς τα φιόρδ του Αχελώου ποταμού, καθώς επίσης και το μονοπάτι του Αχελώου μήκους 11 χιλιομέτρων, που ξεκινάει από το αναρριχητικό πεδίο του Εύρυτου και καταλήγει στον Αχελώο ποταμό. Για τους λάτρεις της αναρρίχησης, έχουν δημιουργηθεί  σε διάφορα σημεία του μονοπατιού αναρριχητικές διαδρομές, τις οποίες μπορείτε να απολαύσετε.

Μισή ώρα από την Γρανίτσα βρίσκεται η λίμνη των Κρεμαστών, όπου μπορείνε να επισκευτείτε το περίφημο γεφύρι του Μανώλη, που βρίσκεται στον πλημμυρισμένο πλέον Αγραφιώτη ποταμό, που ενώνεται με τη λίμνη, τη γέφυρα της Επισκοπής και τη γέφυρα της Τατάρνας, που ενώνουν το νομό Ευρυτανίας με το νομό Αιτωλοακαρνανίας.

Εκεί μπορείτε να κάνετε το γύρω της λίμνης με βάρκα και να φτάσετε μέχρι τη Γέφυρα Τέμπλας που βρίσκεται στον Αχελώο ποταμό. Στα τιρκουάζ και κρυστάλλινα νερά της λίμνης και του ποταμού μπορείτε να βουτήξετε και να απολαύσετε ένα δροσιστικό μπάνιο. Μπορείτε επίσης να κάνετε μία στάση στο νησάκι Αι Νικόλας, όπου στην κορυφή του βρίσκεται το άγνωστο κάστρο Καρόλου Τόκκου.  Στη γεφυρα Τατάρνας έχετε τη δυνατότητα να κάνετε ραπέλ, απολαμβάνοντας αυτό το πανέμορφο τοπίο.

Στο δρόμο για το Καρπενήσι βρίσκεται το ιστορικό τοξοτό γεφύρι της Βίνιανης στον Μέγδοβα ποταμό και οι καταπληκτικοί καταρράκτες της. Ένας παράδεισος κρυμμένος σε μια περιοχή, που για να μπορέσεις να την προσεγγίσεις, θα πρέπει να διανύσεις τρία χιλιόμετρα χωμάτινου δρόμου, που ξεκινάει από τη Νέα Βίνιανη και καταλήγει στην άκρη της γέφυρας. Για να μπορέσεις να φτάσεις στους καταρράκτες θα πρέπει να διασχίσεις το ποτάμι ανάποδα προς τη ροή του, για τριακόσια περίπου μέτρα. Πάνω από το γεφύρι υπάρχει το εγκαταλελειμμένο χωριό της Παλιάς Βίνιανης που αξίζει να επισκευτείτε, είτε από το μονοπάτι, είτε πηγαίνοντας με αυτοκίνητο από τη Νέα Βίνιανη.

Στο δρόμο προς το χωριό Άγραφα και μέσα στον Αγραφιώτη ποταμό βρίσκεται η Τρύπα της Όσκλιανης, ένα φαράγγι γεμάτο εκπλήξεις με πανέμορφους καταρράκτες, που τρέχουν από παντού. Λίγο πιο κάτω από την Όσκλιανη βρίσκεται το φαράγγι της Άπατης που αξίζει να περπατήσετε τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν και η στάθμη των υδάτων είναι σε χαμηλά επίπεδα.

Για τους λάτρεις του hiking και της ορειβασίας υπάρχουν τα δυτικά Άγραφα, όπου μπορείτε να απολαύσετε φανταστικές διαδρομές μέσα από καταπράσινα δάση και αλπικά τοπία. Για αυτούς που αναζητούν την χειμερινή ορειβασία, η κορυφή της Φτέρης είναι η πιο ιδανική και απαιτητική κορυφή που αξίζει να ανεβείτε.

Στα βόρεια σύνορα της Ευρυτανίας με το νομό Καρδίτσας υπάρχει η ξακουστή Νιάλα των Αγράφων, σε απόσταση μιάμισης  ώρας από τη Γρανίτσα. Εκεί μπορείτε να δείτε το μνημείο συμφιλίωσης των ανταρτών με το στρατό το 1947 και να απολαύσετε τις απόκρυμνες και πανέμορφες κορυφές της.

Πολύ κοντά στη Γρανίτσα βρίσκεται η Κάτω Ποταμιά, δίπλα στον Γρανιτσιώτη ποταμό. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να περπατήσει πάνω στην κρεμαστή ξυλογέφυρα της Ποταμιάς, γνωστή και ως “γεφύρι του Αι Νικόλα” για τους ντόπιους, όπου υπάρχει ανακαινισμένος νερόμυλος και δίπλα ακριβώς βρίσκεται ο πανέμορφος Ενοριακός ναός του Αγίου Νικολάου.

Η Γρανίτσα θεωρείτε, ως ένας από τους πιο σημαντικούς προορισμούς των Αγράφων, για όσους θέλουν να απολαύσουν την αυθεντική ελληνική φύση και την άρτια φιλοξενία. Για όσους θέλουν να αποδράσουν και να μπορέσουν να δουν από κοντα τη μαγεία της φύσης, περπατώντας στα ατελείωτα μονοπάτια της περιοχής και απολαμβάνοντας τις υπαίθριες δραστηριότητες. Αξίζει να καθίσετε στην πλατεία του χωριού με την πανοραμική θέα προς τις κορυφές των δυτικών Αγράφων και να γευματίσετε στις ταβέρνες, απολαμβάνοντας νόστιμα τοπικά εδέσματα, το Αγραφιώτικο κοντοσούβλι και να διασκεδάσετε μέχρι πρωίας, ακούγοντας παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια.  Το σίγουρο είναι ότι θα χρειαστείτε πολλές επισκέψεις για να μπορέσετε να ζήσετε όλες αυτές τις μοναδικές ομορφιές της ανέγγιχτης παρθένας φύσης των Αγράφων.

Στο παρακάτω βίντεο δείτε τη Γρανίτσα Ευρυτανίας: