Συντάκτης: Μάκης Θεοδώρου.
Η Κρανιά ή Κρανέα ( La Kornu) είναι βλάχικο ορεινό χωριό του νομού Τρικάλων, σε απόσταση 72 χιλιομέτρων από τα Τρίκαλα.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1150 μέτρων στις πλαγιές του όρους Τριγγία της νότιας Πίνδου. Εκεί βρίσκεται το πλούσιο δάσος ελάτης και οξιάς το οποίο κατατάσσεται ανάμεσα στα ομορφότερα της Θεσσαλίας, ανάμεσα στις κορυφές την νότιας Πίνδου Τριγγία 2204 μέτρα, Μούτζα 2100 μέτρα, Γκιονάλι 1913 μέτρα, Κάλτσα 2000 μέτρα και Τζουάνα ή Μυρμήγκι 1940 μέτρα. Συνθέτουν έτσι ένα μοναδικό Αλπικό τοπίο σπάνιας ομορφιάς.
Το χωριό χωρίζεται στα δύο από τον Κρανιώτικο ποταμό, παραπόταμο του Ασπροποτάμου, ο οποίος αποτελεί μοναδικό βιότοπο της πέστροφας. Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται η γέφυρα Κατούνα, η οποία χτίστηκε το 1860 και λίγο πιο δίπλα ο παλιός νερόμυλος.
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Η Κρανιά ανήκε στην κοινότητα Ασπροποτάμου και μετά τον Καλλικράτη 2010 στο Δήμο Καλαμπάκας. Το χωριό σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 62 κατοίκους. Στην Κρανιά ανήκουν και οι δύο μικροί οικισμοί, τα Κονάκια και τα Δολιανά. Το καλοκαίρι η Κρανιά παίρνει ζωή και ο πληθυσμός της ξεπερνά τα 3000 άτομα, αλλά το χειμώνα ερημώνει, όπως άλλωστε όλα τα χωριά του Ασπροποτάμου. Κατά το παρελθόν υπήρξε κέντρο εμπορίας μάλλινων υφασμάτων, τα οποία έμειναν ονομαστά ως <<σκουτιά κρανιώτικα>>.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Ενάμιση χιλιόμετρο έξω από το χωριό δεσπόζει ο Ιερός Ναός Τιμίου Σταυρού, στο δρόμο που οδηγεί στον οικισμό Δολιανά και ήταν ο μόνος ναός, που ένα μέρος του σώθηκε από τους Γερμανούς το 1943. Αποτελεί μνημείο σπάνιας αρχιτεκτονικής αξίας, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την πολυπλοκότητα του κεντρικού τρούλου. Συνολικά φέρει 13 τρούλους στην οροφή του. Η κατασκευή του χρονολογείται στα 1770, ενώ η λαικής τεχνοτροπίας διακόσμηση του στα 1792.
Ο ναός της Αγίας Παρασκευής, ο οποίος αγκαινιάστηκε το 1865 και στον περίβολο του βρίσκεται η προτομή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Άλλοι ναοί της Κρανιάς είναι αυτός του Αγίου Δημητρίου, ( στην παρακάτω φωτογραφία ) και του Προφήτη Ηλία. Επίσης θα άξιζε να επισκεφθείτε τα πέτρινα θολωτά γεφύρια στο Μύλο του Γκίκα και στο βακούφικο Μύλο. Το 2001 λειτούργησε για πρώτη φορά στην Κρανιά λαογραφικό μουσείο. Δημιουργός του ήταν ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού. Η στέγαση του γίνεται στο παλιό σχολείο του χωριού. Το μουσείο διαθέτει αργαλιό, παραδοσιακά υφαντά, κουζινικά και μεγάλο φωτογραφικό αρχείο.
Αυτό που κάνει το χωριό να είναι τόσο όμορφο, είναι το πυκνό δάσος που το περιβάλλει, καθώς επίσης και ο Κρανιώτικος ποταμός που το χωρίζει στα δύο. Επίσης το χωριό είναι απλωμένο μέσα στη φύση και τα σπίτια είναι βουτηγμένα μέσα στο πράσινο. Πάνω από το χωριό προς την Τριγγία τα αλπικά λιβάδια είναι καταπράσινα το καλοκαίρι και αξίζει για πεζοπορία. Η περιοχή προσφέρεται για καθαρό αέρα, ηρεμία και χαλάρωση. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μια κοινοτική ταβέρνα με πανοραμική θέα προς το χωριό.
Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε αυτό το πανέμορφο χωριό: